Om erachter te komen wat Natural Jorsemanship is...
Om erachter te komen wat Natural Horsemanship is...
To Find Out What Natural Horsemanship is...
voor het eerst gepubliceerd in maart 1996, in The Trail Less Traveled.“
vertaling Inge Teblick
Vraag het aan het paard, en het zal het je vertellen.
De basisrelatie tussen paard en mens is niet ingewikkeld. Het is allemaal heel simpel, heel natuurlijk.
Het paard is een prooidier met het instinct en de hoeven om dat te bewijzen. Hij kan vluchten, of proberen je te doden met z'n hoeven, als zijn vrijheid wordt ontkend. "Ik weet dat het je bedoeling is om me op te eten, maar ik zal er alles aan doen om dat te voorkomen", zeggen z'n acties ons. Daar komt het stukje "natuurlijk" vandaan - vanuit het standpunt van het paard. Als hij niet op deze manier zou denken, zou hij al lang uitgestorven zijn.
Wij mensen zijn de roofdieren met onze eigen overlevingsinstincten en gedragingen om dat te bewijzen. We schieten met wapens, gooien met touwen, slaan met de zweep, trekken aan de teugels en het bit, drukken de sporen erin, en vooral: we doden dieren om hun vlees te eten.
In de confrontatie met het paard komt de mens z'n instinct tot zelfbehoud vaak boven. "Je bent sterk en machtig, maar ik kan je verslaan en zelfs doden. Dat moet, want ik ben zelf al halfdood en ik zal sterven als ik me niet verdedig", zegt de bange paarden-dominator. In de meeste gevallen kan alleen het paard dit horen, want wij mensen luisteren meestal zelf niet naar onze innerlijke stemmen - veel mensen hebben die verbinding zelfs permanent doorgeknipt.
Gedurende de voorbije eeuwen is onze hongerfocus verlegd. De drang van de "beschaafde" mens om z'n honger te stillen is verschoven van honger naar voedsel naar honger naar macht en controle. Maar nog steeds is elke soort bezig met overleven.
Wat gebeurt er nu eigenlijk echt?
In de omgang met paarden zeggen we meestal: "doe", en verwachten dan te veel. Dat doen we blijkbaar alleen voor ons eigen voordeel - zo lijkt het toch, want als het paard niet begrijpt wat we van hem verwachten, werken we hem tegen. Het is niet zo dat het paard het niet kˆn begrijpen. Het paard heeft veel meer mogelijkheden dan veel mensen en kan alleszins meer dan wat hem gewoonlijk wordt toegeschreven. Dat eeuwenoude misverstand in de mens-paard communicatie komt enkel vanuit de ontoereikende manier van voorstellen van wat een mens eigenlijk verwacht van het paard.
Voor het merendeel van de mensen is "overweg kunnen gaan" met het paard goed genoeg. Mensen zijn zich er niet eens bewust van hoe bang ze eigenlijk zijn van hun eigen paard, en ze sluipen jaren en jaren rondom hun paard, tot "iets" gebeurt. Het paard weet precies wat er gebeurde. De mens daarentegen absoluut niet, en voor de eerste keer realiseren ze zich dàt ze bang zijn van hun eigen paard.
Dat "overweg kunnen gaan met" past perfect bij het iets "doen" doen: "Doe het goed en doe het nu". De "hem doen luisteren"-aanpak is die van veel mensen, want het werkt - tot het allemaal in elkaar stuikt als een kaartenhuisje. Vele paard-mens relaties geraken nooit voorbij een soort van algemeen sociaal aanvaarde brutaliteit, want het wordt al als een vooruitgang gezien tegenover het soms onverholen geweld van de eeuwen voordien.
Als het een paard niet duidelijk is van wat van hem verwacht wordt, dan is hij genetisch geprogrammeerd om dat te beschouwen als gevaarlijk (hij gaat misschien wel gegeten worden), en dat hij moet zien te overleven.
Wie kan je helpen?
Wie begrijpt echt wat "gevoel" is? Wie kan "gevoel" demonstreren en aanleren? Wees gerust: alle top-clinicians begrijpen en leren "gevoel" aan.
Jessica heeft een licht gevoel in de mond van haar pony. Kijk hoe klein de inspanning is die nodig is om hem los te krijgen, z'n hoofd ontspannen en laag. Hij had al zijdelingse flexibiliteiten welwillendheid naar beide zijden, vóór ze hem vroeg om een zacht gevoel met de twee teugels tegelijk.
Dat is maar een magere troost voor je als je deze meesters maar een paar dagen per jaar ziet, laat staan dat je altijd kan deelnemen aan deze lessen. En zelfs dan nog - in het bijzonder als je een ervaren ruiter bent die zelfs paarden rijdt voor z'n beroep - zie je het echt zitten om een heel jaar te wachten om naar een openbare clinic te gaan en dan te zeggen "Excuseer me, meneer, mijn naam is Helen Horsemanship, ik ben heel blij om u te ontmoeten. Tussen haakjes, zou u me even kunnen tonen wat "gevoel" is?" - Zo werkt het niet echt - de kans dat je een mol golf ziet spelen is groter.
Als meneer Levende Legende je vraagt om "de teugels op te nemen en de mond van je paard te voelen" en je hebt er eigenlijk weinig idee van wat je nu eigenlijk zou moeten voelen, is het dan geen opluchting om die kerel naast jou te horen mompelen "Waar hééft die het eigenlijk over? Gevoel? Zei hij "voelen"? In godsnaam, wàt voelen?"
Ray bedoelt het kritieke belang van het inbouwen van "gevoel" in je omgang met paarden als hij zegt "Het eerste wat je moet weten is het laatste wat je door zult hebben". Misschien bedoelde hij niet echt "gevoel" toen hij dat zei, maar gevoel is wél het eerste wat bij mij opkomt, als hij dat zegt. Ik begon het dan ook min of meer te begrijpen.
Daarna begon alles wat ik met paarden deed een nieuwe en ongewone dimensie te krijgen. Al die oude routines - het alle dagen naar de wei en terug, de lessen, het opzadelen, het trailerladen... het was alsof ik met een frisse blik naar oude landschappen keek. Opeens had ik een paddock vol nieuwe paarden. Zo leek het voor mij toch, tot een vriend opmerkte dat ík zo veranderd was...
Gevoel is de mogelijkheden onderzoeken om voorbij het oppervlak te gaan in de relatie met je paard. Het is dichter komen bij de echte geest en taal van het paard. Begrijp me niet verkeerd. Zelfs al vind je een beetje van dat gevoel, dan nog ga je frustraties hebben, slechte dagen hebben, grote fouten maken. Dat gebeurt met mij ook nog altijd. Het is alleen zo dat de mens-paard relatie veel gemakkelijker wordt, en dat problemen opgelost geraken met veel minder moeite. Er zijn niet zoveel redenen meer om te beginnen zweten en vloeken. En er is bijna geen opwaaiend stof meer.
Copyright: Leslie Desmond